W dzisiejszym wpisie dzielę się trzecią lekcją z cyklu przygotowanego w oparciu o fragmenty powieści „Marzycielki” Jessie Burton. Poprzednie lekcje znajdziecie tutaj:
Lekcja 3.
Temat: Dziwna decyzja króla Alberto.
Na tej lekcji będziemy zajmować się dwoma kwestiami: charakterystyką ojca księżniczek, króla Alberto i jego decyzją o zamknięciu córek w pałacu oraz sytuacją dziewcząt w Kalii. W zależności od tempa pracy klasy oraz od tego, czy zdecydujemy się na zrealizowanie punktu 7 c. i 8., zajęcia mogą trwać jedną bądź dwie jednostki lekcyjne.
 |
| W roli zamku w Kalii występuje dziś zamek Szekspirowskiego księcia Danii |
Tok lekcji
1. Przypomnienie tego, co zostało ustalone na poprzedniej lekcji: ile było księżniczek, czym się interesowały, o czym marzyły, jaka była ich matka, co się z nią stało, czy zdaniem uczniów wspierała swoje córki w realizacji marzeń.
2. Informujemy uczniów, że na dzisiejszej lekcji będziemy rozmawiać o ojcu dziewcząt, królu Kalii o imieniu Alberto.
3. Czytamy fragment Marzycielek pt. Król Alberto. Prosimy, by uczniowie zwrócili uwagę na zachowanie i cechy króla.
Król Alberto
Po śmierci królowej Laurelii król Alberto stał się człowiekiem, który zjada całe ciasto, z nikim się nie dzieląc, i karze swoje córki, nawet gdy te w niczym nie zawiniły. Nie tylko one borykały się z podobnymi problemami – świat pełen jest dzieci, które muszą się zadowolić okruchami ze stołu. Laurelia nie urodziła mężowi syna, co moim zdaniem pogarszało sprawę, bo po śmierci żony król nie miał pojęcia, co począć z jedną córką, a cóż dopiero z całym tuzinem. Do tej pory to Laurelia czuwała nad nimi, rozwijając ich wyobraźnię i dbając o edukację.
Cały fragment w formacie docx możecie pobrać STĄD.
4. Tutaj przerywamy lekturę i pytamy uczniów, co mogło zostać odwołane w trzecim tygodniu, a następnie w czwartym, piątym itd. Nie musimy zapisywać odpowiedzi na tablicy czy w zeszycie, w tym ćwiczeniu nie chodzi o to, by napisać dalszy ciąg historii, ale by sprawdzić, czy uczniowie rozumieją sytuację króla, który w żałobie stał się człowiekiem zgorzkniałym i nie działającym racjonalnie, który, tęskniąc za żoną, coraz bardziej ograniczał swobody córek. Dążymy do tego, by w końcu padła odpowiedź, że król zamknął dziewczęta np. w wieży, co uczniowie mogą znać z innych baśni.
5. Czytamy drugą część fragmentu Marzycielek przeznaczonego na tę lekcję.
Trzy dni później otoczony doradcami król Alberto wezwał córki do sali, której nigdy wcześniej nie widziały.
— Tutaj będziecie całkowicie bezpieczne — oznajmił.
Dziewczęta ledwie wykrzesały z siebie energię, żeby unieść głowy; kiedy to jednak zrobiły i ujrzały nowe otoczenie, zdjęła je groza.
Była to bowiem sala pozbawiona okien.
Ciąg dalszy znajduje się w pliku, do którego link był w punkcie 3.
6. Analizujemy postępowanie króla za pomocą metaplanu. Możemy robić to całą klasą lub w grupach, w zależności od tego, jak pracują dzieci.
Problem: Jak poprawić relacje króla Alberto z córkami?
Aby odpowiedzieć na to pytanie, uczniowie wypełniają kolejno komórki tabeli. Kolejność udzielania odpowiedzi jest istotna. Zauważmy, że na pytania 1. i 3. odpowiadamy na podstawie tekstu, a na 2. i 4. – sami, dyskutując na ten temat i podając pomysły na rozwiązanie problemu relacji ojciec-córki.
Problem możemy także zapisać na środku tabeli, między komórkami.
|
1. Jak
jest? |
2.
Jak powinno być? |
|
3.
Dlaczego nie jest tak, jak powinno być? |
4.
Co zrobić, żeby było tak, jak powinno być? |
Przykładowo wypełniona tabelka
(bądźmy otwarci na propozycje uczniów)
(bądźmy otwarci na propozycje uczniów)
|
1.
Jak jest? Król
·
karał swoje córki, nawet jeśli niczym nie zawiniły ·
nie rozumiał swoich dzieci ·
nie traktował córek poważnie ·
ograniczał swobodę swoich dzieci, zabronił im wszystkiego ·
zamknął je w sali bez okien ·
uważał, że córki mają jedno zadanie – czekać na męża ·
był bardzo przygnębiony po śmierci żony ·
chciał zapewnić córkom bezpieczeństwo |
2.
Jak powinno być? Król powinien
·
wspierać rozwój talentów córek i być z nich dumny ·
poświęcić czas na poznanie swoich córek |
|
3.
Dlaczego nie jest tak, jak powinno być? Król
·
zupełnie nie rozumie dziewcząt, bo wychował się wśród chłopców ·
nie potrafi pogodzić się ze śmiercią żony ·
chce chronić córki przed losem żony, boi się, że je straci i nie potrafi wymyślić lepszego sposobu |
4.
Co zrobić, żeby było tak, jak powinno być? ·
król powinien szczerze porozmawiać z córkami i zrozumieć ich punkt widzenia ·
doradcy powinni wskazać królowi inne rozwiązania, a nie tylko mu potakiwać |
7. Podsumowujemy dyskusję i zwracamy uwagę uczniów na fakt, że król nie rozumie dziewcząt oraz na powody takiego stanu. Podejmujemy rozmowę o sytuacji dziewcząt w Kalii i w Polsce. Możemy ją oprzeć o pytania:
- Jak traktowane były dziewczęta w Kalii? Jak myślicie, dlaczego akurat w taki sposób?
- Jak traktowane są dziewczęta współcześnie w Polsce?
Tutaj podkreślamy, że w Polsce wszyscy mają takie same prawa, co widoczne jest już w tym, że mamy równy dostęp do edukacji, która jest taka sama bez względu na płeć. Poza tym nikt nikogo nie zmusza do małżeństwa, można robić karierę zawodową bez znaczenia czy jest się kobietą, czy mężczyzną, że można realizować swoje marzenia itd. Warto też dodać, że w ubiegłym roku obchodziliśmy stulecie nadania Polkom praw wyborczych.
- Czy ktoś w klasie słyszał może o Malali Yousafzai?
Ponieważ temat ograniczenia praw dziewcząt do rozwoju, do edukacji jest jednym z tematów Marzycielek napisanych w konwencji baśniowej, warto przy tej okazji zaznajomić uczniów, nawet tych najmłodszych, z autentyczną postacią Malali Yousafzai (ur. 1997), która w 2014 roku otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla za walkę o prawo wszystkich dzieci do nauki. Pochodząca z Pakistanu dziewczynka została postrzelona przez zamachowców talibów, gdyż mimo wprowadzonego przez nich zakazu edukacji dziewcząt, chodziła do szkoły. Ważne w jej życiorysie jest to, że rodzice Malali bardzo wspierali ją w każdym momencie życia dziewczynki. Tak można tę historię w skrócie przedstawić młodszym uczniom. Zdaję sobie sprawę, że to dość trudny temat, ale mimo wszystko warto o nim mówić. Jak widać, problem ograniczania dostępu dziewcząt do edukacji nie jest tylko produktem fikcji literackiej.
Można polecić uczniom dwie książki: Malala i jej czarodziejski ołówek autorstwa Malali Yousafzai oraz Która to Malala? Renaty Piątkowskiej. Druga książka została wydana przez Wydawnictwo Literatura w bardzo dobrej serii „Wojny dorosłych – historie dzieci”. Warto pokazać też zdjęcie Malali, jeśli w klasie mamy rzutnik i ekran.
8. Punkt dla chętnych. Jeśli zdecydujemy się pochylić nad tematem walki Malali o prawo wszystkich dzieci do edukacji, możemy uczniom pokazać przemówienie ojca dziewczynki. Zwróćmy uwagę, jak bardzo postawa rodzica wpływa na dziecko, jak potrzebne jest wsparcie dorosłych w realizacji marzeń dzieci. Tego zupełnie nie rozumiał książkowy król Alberto.
Przemówienie TED (dostępne z polskimi napisami):
Film w całości nadaje się raczej dla klasy VI niż IV czy V, zwłaszcza jego początek, w którym padają pojęcia takie jak „społeczności plemienne”, „patriarchat”, „honor”, które należałoby wyjaśnić uczniom, i są to bardziej ogólne rozważania kulturowe niż przedstawianie historii Malali.
Cele z podstawy programowej dla klas IV-VI SP realizowane na lekcji
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich.
Uczeń:
7) opowiada o wydarzeniach fabuły oraz ustala kolejność zdarzeń i rozumie ich wzajemną zależność;
11) wskazuje w utworze bohaterów głównych i drugoplanowych oraz określa ich cechy;
12) określa tematykę oraz problematykę utworu;
16) określa doświadczenia bohaterów literackich i porównuje je z własnymi;
17) przedstawia własne rozumienie utworu i je uzasadnia;
18) wykorzystuje w interpretacji tekstów doświadczenia własne oraz elementy wiedzy o kulturze;
19) wyraża własny sąd o postaciach i zdarzeniach;
20) wskazuje wartości w utworze oraz określa wartości ważne dla bohatera.
2. Odbiór tekstów kultury.
Uczeń:
2) wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio;
5) odróżnia zawarte w tekście informacje ważne od drugorzędnych;
11) odnosi treści tekstów kultury do własnego doświadczenia;
13) świadomie i z uwagą odbiera filmy, koncerty, spektakle, programy radiowe i telewizyjne, zwłaszcza adresowane do dzieci i młodzieży.
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Elementy retoryki.
Uczeń:
1) uczestniczy w rozmowie na zadany temat.
2. Mówienie i pisanie.
Uczeń:
4) redaguje notatki;
5) opowiada o przeczytanym tekście.
IV. Samokształcenie.
Uczeń:
1) doskonali ciche i głośne czytanie;
2) doskonali różne formy zapisywania pozyskanych informacji.
Młodszym uczniom można pokazać fragmenty wypowiedzi Ziauddina Yousafzai, np. od 7 minuty filmu, kiedy zaczyna mówić o córce („Gdy Malala przyszła na świat…”) i o znaczeniu edukacji w jej życiu.
Nie zamieszczam tutaj zagadnień i pytań do dyskusji. Nauczyciel danej klasy najlepiej oceni, czy film nadaje się dla jego uczniów i jakie pytania można im zadać.
Cele z podstawy programowej dla klas IV-VI SP realizowane na lekcji
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich.
Uczeń:
7) opowiada o wydarzeniach fabuły oraz ustala kolejność zdarzeń i rozumie ich wzajemną zależność;
11) wskazuje w utworze bohaterów głównych i drugoplanowych oraz określa ich cechy;
12) określa tematykę oraz problematykę utworu;
16) określa doświadczenia bohaterów literackich i porównuje je z własnymi;
17) przedstawia własne rozumienie utworu i je uzasadnia;
18) wykorzystuje w interpretacji tekstów doświadczenia własne oraz elementy wiedzy o kulturze;
19) wyraża własny sąd o postaciach i zdarzeniach;
20) wskazuje wartości w utworze oraz określa wartości ważne dla bohatera.
2. Odbiór tekstów kultury.
Uczeń:
2) wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio;
5) odróżnia zawarte w tekście informacje ważne od drugorzędnych;
11) odnosi treści tekstów kultury do własnego doświadczenia;
13) świadomie i z uwagą odbiera filmy, koncerty, spektakle, programy radiowe i telewizyjne, zwłaszcza adresowane do dzieci i młodzieży.
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Elementy retoryki.
Uczeń:
1) uczestniczy w rozmowie na zadany temat.
2. Mówienie i pisanie.
Uczeń:
4) redaguje notatki;
5) opowiada o przeczytanym tekście.
IV. Samokształcenie.
Uczeń:
1) doskonali ciche i głośne czytanie;
2) doskonali różne formy zapisywania pozyskanych informacji.
[…] Lekcja, Literatura / piątek, Marzec 22nd, 2019 W dzisiejszym wpisie dzielę się czwartą i tym samym ostanią lekcją z cyklu przygotowanego w oparciu o fragmenty powieści Marzycielki Jessie Burton. Poprzednie lekcje znajdziecie tutaj: Wstęp. Książka, o której warto powiedzieć uczniom – „Marzycielki” Jessie Burton Lekcja 1. Marzenie mam! Pierwsza lekcja z „Marzycielkami” Jessie Burton Lekcja 2. O czym marzą baśniowe księżniczki? „Marzycielki” Jessie Burton Lekcja 3. O ojcu, który zamknął córki w pokoju bez okien. Trzecie spotkanie z „Marzycielk… […]