Na 42 Doroczną Konferencję Children’s Literature Association, która w tym roku odbywała się w Richmond w stanie Wirginia, postanowiłam przygotować referat o współczesnych polskich książkach dla dzieci o II wojnie światowej. A konkretnie – o tych książkach, których bohaterkami się dziewczynki. Po lekturze wszystkich książek z serii, zdecydowałam się na te trzy (dlaczego na te – wyjaśnienie jest w prezentacji, do której link jest na samym końcu wpisu…):

Jeśli śledzicie mojego Instagrama, możecie już znać to zdjęcie :). Jeśli nie, zapraszam: @lekcje_polskiego

Ok, ale, ale, zaraz, zaraz, jeszcze raz… II wojna światowa + książka dla dzieci? Czy nam się coś nie przywidziało?

Ano, nie. Tak się jakoś składa, że obecnie książek historycznych dla dzieci mamy więcej niż dla młodzieży (tak wynika z mojego osobistego przeglądu rynku; jeśli się mylę, proszę o komentarz). Kilka lat temu wydawnictwo Literatura zaczęło wydawać – początkowo we  współpracy z Muzeum Powstania Warszawskiego – serię „Wojny dorosłych – historie dzieci”. W serii znajdziemy pięknie  ilustrowane  i dobrze napisane opowieści o dziewczynkach i chłopcach, o dzieciach, które były świadkami II wojny. Tak, tak – w większości są to krótkie powieści, których bohaterami są realne osoby.  Niżej dowody:

Akcja książek rozgrywa się w Warszawie i okolicach, w Łodzi, na Syberii. W serii znajdziemy też książeczki o dzieciach żydowskich, wyprowadzonych z getta i ukrywanych poza jego murami. Wszystko to napisane tak, żeby trafić do młodego czytelnika (7-10 lat), poruszyć go, ale nie przestraszyć… Mam na to empiryczne dowody!

Asiunia J. Papuzińskiej, s. 31.

Kiedy już pisałam referat na konferencję, spadło na mnie nieoczekiwane zastępstwo w klasie III SP. W plecaku akurat miałam Asiunię Joanny Papuzińskiej oraz Czy wojna jest dla dziewczyn Pawała Beręsewicza. Kiedyś już byłam u tej klasy i czytałam im na głos książkę. Wiedziałam, że potrafią słuchać. Postanowiłam powtórzyć starą sztuczkę :). Dzieci usiadły na kolorowych pufach (ja też, co tu kryć), po chwili namysłu wyciągnęłam Asiunię i zaczęłam czytać.




Dzieci wysłuchały całości! Zarówno tekst, jak i ilustracje wzbudzały w nich sporą ciekawość. Po lekturze zadały kilka pytań, niektóre nawet chciały wypożyczyć tę książkę (no, niestety nie, dzieci, pani pisze referat, hihi, poza tym to moja prywatna książeczka). Okazało się, że jedna z dziewczynek zapamiętała tytuł i to, że książek w serii jest więcej i powiedziała o nich w domu. Mama uczennicy kupiła kilka książek z serii (niestety nie wiem jakie i ile) i przyznała, że sama wzruszyła się podczas czytania. No, to jest sukces książki! (I moja osobista satysfakcja, że podałam dalej coś wartościowego.) Na kolejnym zastępstwie uczennica pochwaliła się, że przeczytała Mój tato szczęściarz (też Papuzińskiej).

Asiunia J. Papuzińskiej, s. 39.

Kolejnym żywym dowodem na to, że książki z serii Wojny dorosłych – historie dzieci, rzeczywiście są pisane z myślą o bardzo młodym czytelniku, jest siedmioletni syn koleżanki z pracy, której tak gorąco polecałam książki, że na niektóre z nich zaczęła polować w księgarniach :). Z tego, co wiem, synowi treść się podobała (koleżanko, pozdrawiam! 🙂 ).

Odnoszącym się sceptycznie do połączenia wojna+dzieci, polecam zapis dyskusji Jak rozmawiać z dziećmi o wojnie?, przeprowadzonej 16.11.2010 m.in. z Pawłem Beręsewiczem (autorem książki Czy wojna jest dla dziewczyn?): link do dokumentu pdf.

Tutaj obiecana we wstępie prezentacja, która towarzyszyła mojemu referatowi. Mało słów, dużo obrazków. Dodam, że słuchacze na moim panelu (w 99% Amerykanie) byli bardzo zainteresowani treścią i formą książek. Szkoda, że nie są przełożone na angielski…